لحظه‏ی دیدار

در قدیم با نبود مواد مناسب و متنوعی که امروز موجود است بناهایی با کیفیات بهتر ساخته می شد که این خود جای تامل دارد. معماران در ساخت مساجد اعتقاد خاصی داشتند. گنبد صلوات جزئی از بناهای قدیم است . این مسجد (مسجد امام)در میدان امام اصفهان واقع شده است و قدمتی دیرینه دارد. در این نمونه ذکر صلوات حضرت محمد و خاندان مطهرش دیده می شود. با توجه به اینکه این ذکر از ادعیه رایج مسلمانان و بخصوص شیعه می باشد، جایگاه ویژه ای در بناهای اسلامی مخصوصا مساجد دارد. اما جالب اینجاست که ذکر صلوات در پایه گنبد روی پشت بام قرار دارد. جایی که چشم مردم آن را نمی بیند و برای دیدن آن باید به پشت بام رفت. این خود اشاره ای دیگر به معنوی بودن و تاثیرات تکوینی کلمات دارد که معماران سنتی به آن وقوف داشتند. البته بکار بردن ادعیه و آیات الهی به صورت کاشی کاری در نقاط داخلی مسجد هر کدام تفسیری زیبایی شناختی و مفهومی دارد.

اما امروزه به علت نگاه های سیاسی - اجتماعی و گاه اقتصادی به مساجد اندیشه سنتی رو به افول گذاشته است و در جریان مدرن بُعد معنایی و استعلایی مسجد و نماد گرایی در آن به استحکام و سادگی و سهولت در ساخت و کم هزینه بودن تبدیل شده است. بدین ترتیب مساجد امروزی در محله ها و اماکن عمومی بیش از آنکه به مسجد شباهت داشته باشند به نماز خانه شباهت دارند و از همه نماد های موجود که فضای معنوی را برای نمازگزار فراهم می کرده، فقط منبر و محراب آن هم از باب ضرورت حفظ شده است. این همان آفت مدرن یعنی تبدیل کیفیت ها به کمیت ها ست.